Vanaf januari krijgen we in Wassenaar een beter afvalbeleid. Beter voor het milieu, betere service en (op termijn) beter voor de portemonnee. VVD-Woordvoerder Iwein Borm “Dit nieuwe beleid komt niet uit de lucht vallen, maar is het resultaat van jarenlange inspanningen in de gemeenteraad, die er onder andere toe geleid hebben dat nascheiding van PMD uit het restafval vanaf januari een realiteit is“. Hieronder volgt een uitgebreid overzicht van wat er veranderd, waarom dit veranderd en wat u zelf kunt doen. Mocht u hier nog vragen over hebben, voelt u zich dan vrij om contact op te nemen met onze woordvoerder Iwein Borm (iborm@wassenaar.nl).
Wat verandert er precies?
PMD en restafval
Wat? De PMD-bakken en verzamelcontainers verdwijnen. PMD gaat terug bij het restafval. De grijze minicontainers voor het restafval worden wekelijks opgehaald. Bij een nascheidingsinstallatie wordt het PMD uit het restafval gescheiden. Er wordt bij de nieuwe afvalverwerker druk geëxperimenteerd met het nascheiden van andere delen van het restafval zoals luiers (“brede nascheiding”), zodat zo min mogelijk afval verbrand hoeft te worden.
Waarom? Machines kunnen PMD beter scheiden dan de gemiddelde inwoner. Van al het PMD in de verzamelcontainers wordt ca. 75% afgekeurd en verbrand. De proef met PMD-minicontainers in Wassenaar-Zuid en Rijksdorp de afgelopen jaren was ten opzichte daarvan een groot succes: zeer lage afkeur en redelijk hoge PMD-opbrengst. De proef had kostendekkend moeten zijn, maar bleek netto toch aardig wat geld te kosten. Met nascheiding wordt nog een hogere PMD-opbrengst verwacht dan bij de proefwijken.
Verkeerd gevoel? Het nadeel van nascheiding is dat het voor veel milieubewuste inwoners niet goed voelt. Veel inwoners scheiden hun afval tegenwoordig zó goed dat ze nog maar amper restafval hebben. Als iedereen zich zo zou gedragen, was heel dat nascheiden niet nodig, is het gevoel. We hebben echter te maken hebben met gemiddeld ca. 200kg restafval afval per inwoner per jaar en een doelstelling om dit in 2025 terug te brengen naar 30kg. Dat gemiddelde van 200kg is inclusief de bijdrage van de milieubewuste inwoners die véél minder restafval produceren. Dankzij de nascheiding van PMD vanaf volgend jaar verwachten we zo’n 20kg afname te zullen zien. Dan blijft er dus nog een restafvalprobleem van 150kg over. Dankzij nascheiding kunnen we de aandacht weghalen bij PMD, en verplaatsen naar het beter scheiden van groenafval (79kg), papier (26kg), glas (11kg) en textiel (7kg). Alleen door een combinatie van betere bronscheiding én brede nascheiding zullen we op een gegeven moment de milieudoelen kunnen halen.
Schoon restafval. De effectiviteit van nascheiding hangt samen met hoe “schoon” en hoe “vers” het restafval is. Met veel etensresten wordt het een kleverige smurrie en is nascheiding lastiger dan wanneer PMD bij elkaar, in een afgesloten zak, in de restafvalcontainer aangeleverd wordt. Dat geldt helemaal voor wanneer zulk afval langer in de minicontainer ligt. Des te verser, des te beter. De gemeente zal daar geen stuiver extra voor krijgen, maar voor het milieu is het beter als het restafval zo goed mogelijk nagescheiden wordt.
Groenafval
Wat? GFT/E-minicontainers worden voortaan elke twee weken geleegd. Tot nu toe was dit tussen april en november elke week. Bij 34 appartementencomplexen waar nu geen aparte groenbakken staan worden in het eerste kwartaal minicontainers geplaatst, en kunnen inwoners een keukenbakje afhalen. Zo krijgen ca. 1750 appartementen eindelijk de gelegenheid om hun etensresten van het restafval te scheiden. Er komen stickers op alle GFT/E containers om duidelijk te maken wat er wél en níet in mag.
Waarom? Het verlagen van de ophaalfrequentie is helaas noodzakelijk om afval nog enigszins betaalbaar te houden (zie ook verderop). Voor de meeste inwoners is het tweewekelijks ophalen van GFT/E ruim voldoende, ook wanneer -zoals beoogd- etensresten niet meer in de grijze, maar in de groene bak gestopt worden. Er zijn in Wassenaar een aantal huizen met grote tuin waarvoor dit niet voldoende is. Die inwoners kunnen kiezen voor extra groene minicontainers en/of voor maatregelen om het tuinafval te verminderen. Bijvoorbeeld een robotmaaier die het gras mulcht, een bladzuiger die de blaadjes versnippert of een composthoop. De meeste huizen met grote tuin liggen in de proefwijken waar de afgelopen jaren een PMD-minicontainer stond. Aangezien die vanaf januari verdwijnt, zal er op de oprit geen extra ruimte nodig zijn om een extra groene minicontainer kwijt te kunnen. Het tarief van een extra groene minicontainer is €50 per jaar en is kostendekkend. In verhouding tot de afvalstoffenheffing voor een meerpersoonshuishouden van €491 per jaar achten we dit een aanvaardbaar tarief.
Hoge(re) kosten
Wat? Dit nieuwe afvalbeleid leidt voor 2022 tot een hogere afvalstoffenheffing. Voor een meerpersoonshuishouden was dit in 2021 €439,80. Dit wordt voor 2022 €491,40, oftewel een stijging van 12%. Daar komt nog eens bovenop dat de gemeente normaal gesproken alle afvalkosten via de afvalstoffenheffing doorberekend. Dit jaar hebben we ervoor gekozen om de verhoging van de tarieven door Avalex niet geheel aan inwoners door te berekenen, en slechts 90% van de totale afvalkosten door de afvalstoffenheffing te laten dekken. Zonder die maatregel was het tarief ca. €546 euro geweest, een stijging van 24%. Dit is inclusief de bezuiniging van het tweewekelijks inzamelen van groenafval.
Waarom? De gemeente Wassenaar is zowel klant als aandeelhouder van Avalex. Als klant neemt de gemeente bij Avalex extra wekelijkse inzamelroutes voor restafval af, stoppen we met PMD inzameling, komen er extra groencontainers bij, en halen we groen alleen nog maar elke twee weken op. Er verandert dus veel tegelijk, en het is lastig voor Avalex om te voorspellen of dit ook tot gedragsverandering zal leiden. Er moet dus met aannames gewerkt worden. Ruim 80% van de kosten bij Avalex hangt samen met de inzameling van afval, en slechts 20% met afvalverwerking (omdat sommige grondstoffen ook geld opleveren).
Avalex schat in dat het wekelijks inzamelen van restafval meer extra inzamelroutes (en dus kosten) vraagt dan er wegvallen door het stoppen met PMD. Daardoor stijgt de bijdrage die de gemeente moet betalen aan Avalex.
Indien veel van onze inwoners hun restafval goed scheiden (dus géén etensresten, géén papier, géén glas en géén textiel, maar wél PMD), dan zal het voor die huizen niet nodig zijn om elke week hun restafvalcontainer aan te bieden. Het is dan een service dat het elke week opgehaald kan worden, maar geen harde noodzaak. Als niet alle huizen hun minicontainer wekelijks aanbieden hoeft Avalex minder routes te rijden, en zullen de kosten voor de inzameling dalen. Helaas kan dit niet tussentijds worden bijgesteld. Avalex rekent erop dat elk huishouden elke week een volle container zal aanbieden, en stuurt daar een (hoge) rekening voor. Als dat achteraf – door goed scheidingsgedrag van onze inwoners – blijkt mee te vallen, dan is dit een meevaller voor Avalex, en zullen we in het jaar erna een lagere rekening krijgen. Op die manier bepaalt ons gezamenlijke scheidingsgedrag deels de hoogte van de rekening.
De gemeente is ook aandeelhouder van Avalex, en dringt er in die rol op aan dat Wassenaar de volgende proefgemeente wordt (na Midden-Delfland) waar zijbelading ingevoerd wordt. Hierdoor is minder personeel voor de inzameling nodig, wat de inzamelkosten omlaag moet brengen. We hopen erop dat dit in 2023 of 2024 ook in Wassenaar ingevoerd kan worden.
Als gemeenteraad hebben we in de zomer van 2020 een miniscan laten uitvoeren naar onze afvalstoffenheffing ten opzichte van vergelijkbare gemeenten met een vergelijkbaar serviceniveau. Daaruit bleek dat de inzamelkosten via Avalex beduidend hoger zijn dan elders. Als aandeelhouder van Avalex spannen we ons daarom in om te kijken of de inzameling op een andere manier uitgevoerd zou kunnen worden. Efficiënter werken of bovengenoemde verbetering via zijbelading zou onder Avalex al kunnen, en hier wordt ook al jaren aandacht voor gevraagd. Parallel daaraan vinden wij dat het uitbesteden van de inzameling aan een marktpartij of het inbesteden bij bijvoorbeeld onze nieuwe afvalverwerker, HVC, nader onderzocht moet worden. Wanneer dat aanmerkelijk goedkoper zou kunnen, dan heeft dat onze voorkeur.
Om op nascheiding over te kunnen gaan is Avalex afgelopen jaar aandeelhouder geworden van afvalverwerker HVC. HVC voert voor verschillende gemeenten ook al de inzameling uit. Het is dan ook geen gekke gedachte om te kijken of dat voor Avalex (en dus ook Wassenaar) een goede oplossing zou kunnen zijn. Als gemeenteraad zetten we ons ervoor in om daar in het komende jaar duidelijkheid over te krijgen.
Wat kunt u doen?
Milieubewuste inwoners
Wassenaar kent veel milieubewuste inwoners die hun afval al goed scheiden. Aan die inwoners willen we vooral vragen om daarmee door te gaan en hun PMD-afval voortaan in afgesloten zakken in hun restafvalcontainer te stoppen. Zet deze container alleen langs de straat als het nodig is, en help mee om meer inwoners bewust te maken van hoe ook zij een bijdrage kunnen leveren aan de milieudoelstellingen.
Minder goede scheiders
Er zijn ook inwoners die om uiteenlopende redenen (nog) niet goed hun afval scheiden. Aan die inwoners geven we één boodschap mee: begin met het goed scheiden van etensresten. Deze horen in de GFT/E container. Als ze toch in het restafval komen, maken deze nascheiding moeilijk. Als dat goed lukt hebben we al een enorme stap voorwaarts gemaakt.
Samenvatting:
De VVD fractie kiest voor dit nieuwe afvalbeleid omdat het beter is voor het milieu, beter is qua service en (op termijn) beter voor de kosten. We gebruiken nieuwe technieken waar dat kan, en vragen een bijdrage van inwoners waar de techniek tekortschiet. We hebben drie heldere missies voor de komende jaren:
Voor de gemeenteraad: breng de inzamelkosten omlaag en communiceer helder naar inwoners.
Voor milieubewuste inwoners: stop het PMD in een afgesloten zak, zet minicontainers alleen langs de straat als het echt nodig is, en help mee om meer inwoners bewust te maken van afvalscheiding.
Voor minder goede scheiders: begin met etensresten in de GFT/E container te stoppen.